Мечыслаў ГОЙ: Праўда падабаецца не ўсім Вярнуцца да спісу

ПРЕССБОЛ №191 (3959) • 13 снежня 2016 года

Уладзімір ПІРОГ

Мерка мэра. Мечыслаў ГОЙ: Праўда падабаецца не ўсім

Ён тры гады працуе мэрам Гродна і практычна столькі ж часу звязаны з ФК «Нёман». Як старшыня назіральнага савета, у пачатку 2015 года ратаваў клуб ад краху і магчымага сыходу на аматарскі ўзровень. Разбіраўся з яго вялізнымі пазыкамі, што даводзіцца рабіць да гэтага часу. Прымаў рэзананснае рашэнне аб сыходзе з пасады галоўнага трэнера Сяргея Саладоўнікава — і прызначэнні Ігара Кавалевіча. Загарэўся ідэяй будаўніцтва паветранаапорнага манежа (фінансаванне праекта ўзяў на сябе ў тым ліку і горад), які плануюць адкрыць ужо ў лютым. А нядаўна Мечыслаў Гой стаў яшчэ і старшынёй абласной федэрацыі футбола. Увогуле, падстаў уклініцца ў яго супершчыльны працоўны графік у карэспандэнта «ПБ» хапала. Атрымалася — на два заходу па дваццаць хвілін.

— Мечыслаў Браніслававіч, адзнака выступу «Нёмана» у гэтым сезоне не можа быць нават сярэдняй — яна нізкая… 
— Давайце казаць прама — яна ніякая. Калі перш гродзенскі клуб быў вымушаны ставіць задачу застацца ў вышэйшай лізе? Наўскідку такога не ўзгадаю. 

— На ваш погляд, чаму так здарылася?  
— Нікога не хачу крыўдзіць, у тым ліку паважанага трэнера Саладоўнікава. Але і клубу, і яму патрэбна была перазагрузка — мне здаецца, Сяргей Вітальевіч мог падумаць пра гэта нават трохі раней. Хоць у міжсезонне мы аднымі з першых сфармавалі склад з цалкам сур'ёзнымі імёнамі. Аднак каманда не грала. І ў цэлым згуртаванага калектыву са стрыжнем не атрымалася. Чагосці Вітальевічу тут не хапіла. Так, замена трэнера — і мая ініцыятыва. Тады ў прэсе ўжо гучала адно з маіх выказванняў: калі Саладоўнікаў нармальны мужык, то сам павінен сысці. І нічога крыўднага для Сяргея ў гэтых словах не бачу — паўтаруся, яму проста трэба было адпачыць. У нас нармальныя адносіны, сёння ён працуе ў клубе куратарам дзіцяча-юнацкага напрамка. Удзячны за яго працу на карысць гродзенскага футбола на працягу многіх гадоў. І футбольныя традыцыі тут шмат у чым належаць Саладоўнікаву. Упэўнены, пасля пэўнага перапынку ён знойдзе сваю нішу ў ролі галоўнага трэнера клуба вышэйшай лігі. Яго талент і харызматычнага, падыходы да працы — усё будзе запатрабавана. Але менавіта для «Нёмана» у гэтай сітуацыі, лічу, быў патрэбны іншы чалавек.

— Чаму выбор паў на Кавалевіча? 
— Сваю ролю адыграў шэраг фактараў, у тым ліку склад характару Ігара Мікалаевіча. Так, услед за ім прыйшлі некалькі футбалістаў. Чыста на асобасных адносінах, бо фармаваць каманду ў канцы першага круга не тое, што складана — практычна немагчыма. У трэнера было вельмі шмат сумневаў, і я яго цудоўна разумею. І таксама хачу сказаць яму дзякуй за рызыкоўнае рашэнне. Бо калі да гэтага казалі пра Кавалевіча і «Нафтан», з якім ён дамагаўся поспехаў, то цяпер маглі б казаць пра Кавалевіча і «Нёман», з якім ён вылецеў... А я выдатна ведаю, што такое першая ліга: гэта адразу два страчаных года ў плане гульцоў і заўзятараў. Але ў выніку сітуацыя была выпраўлена нядрэнна, і ў наступным годзе Ігар працягне працаваць з камандай.

— Ён далёка не заўсёды ўмее стрымліваць эмоцыі, з-за чаго атрымлівае плойму дыскваліфікацый. Як да гэтага ставіцеся
— Так, абвостранае пачуццё справядлівасці ў моманты напружання не заўсёды дазваляе падбіраць словы. Хоць і я часам гэтым пакутую — таму што кажу праўду, якая не ўсім падабаецца. І Кавалевіч кажа праўду. А што не зусім тактоўны... Дарослы чалавек павінен разумець: калі ён не мае права знаходзіцца на лаўцы, гэта ніколі не пойдзе ў плюс камандзе. Выхоўваць яго не хачу і не буду — у рэшце рэшт, мы не ў дзіцячым садку. Такі ў Кавалевіча характар, і яго не выправіш. Але ўсё-такі трэба ўмець стрымлівацца.

— Самі ўспамінаеце час, калі прыйшлі ў клуб, застаў яго ў жаласным стане​? 
— Наступствы таго «гаспадарання» у 2011-2014 гадах разграбаем да гэтага часу. У клуба назапасілася велізарная колькасць даўгоў: лічу, на гэтым «Нёмане» многія хацелі зарабіць, а не дапамагчы яму. І мне як старшыні назіральнага савета трэба было павярнуць усё ў адваротны бок — гэта значыць чым я магу дапамагчы клубу, каб ён нармальна функцыянаваў. Праблемы былі, здавалася, нават у самым простым. Як абслужыць аўтобус? Як накарміць гульцоў? Як забяспечыць іх нармальным медыцынскім абслугоўваннем? І пры ўсім гэтым не задзіраць вялікія расцэнкі для клуба? Ды і сённяшні «Нёман» — яшчэ як маленькае дзіця, якога трэба ўзгадаваць, выхаваць, даць яму для жыцця ўсё, каб ён нармальна развіваўся і гуляў. Паціху рухаемся наперад, разлічваем не толькі на спонсарскую дапамогу і рэкламу. У нас з'явіўся другі аўтобус, хутка адкрыецца футбольны манеж, у клуба ёсць некаторая нерухомасць і гаспадарчая дзейнасць, на чым можна зарабляць каля 20 адсоткаў бюджэту самім. Лішнімі грошы ў клубе ніколі не будуць.  

— Ці не адбіліся на фінансах «Нёмана» неапраўдана высокія выдаткі на заробкі ў ранейшыя гады?
— Не. І наогул, футбаліст, які цалкам аддаецца гульні, не павінен атрымліваць за сваю працу нейкія грашы. У некаторай ступені паўплывала эканамічная абстаноўка. А ў астатнім вінавата тагачаснае кіраўніцтва клуба, якое павяло сябе няправільна: выдаткі клуба ніяк не звязваліся з яго даходамі. Хацелі адразу і шмат. Але тэмай, адкуль усё гэта ўзяць і як потым аддаць, ніхто асабліва не займаўся. Вось у чым бяда. Так і атрымалі на той час велізарныя мільярдныя даўгі — на іх пагашэнне прыйшлося выдаткаваць практычна два гады. Ясная справа, мы не шыкавалі. Па бюджэце «Нёман» дзесьці ў канцы вышэйшай лігі. Па заробках гульцоў і работнікаў клуба — таксама. Але разам са старшынёй клуба Іванам Варсовічам выбралі такую ​​стратэгію: сэканоміў — значыць, зарабіў. А зарабіў — разлічыся з пастаўшчыкамі паслуг, якія табе аказваліся ў 2011-13 гадах. Яшчэ, на жаль, клуб трапіў у нядобрую гісторыю, калі пачаў гандляваць тытунем. Як вы ведаеце, усё скончылася жаласна: з-за неахайных людзей мы проста страцілі грошы, якія давялося вяртаць… 

— Як у «Нёмане» з грошамі ў гэтым годзе?
— Затрымак па заробку не было. Калі не здарыцца нічога непрадбачанага, да новага года пастараемся закрыць усе даўгі па паслугах клубу — што ўжо нядрэнна. 

— Не сакрэт, які сярэдні заробак гульца каманды 
— Ні для каго не сакрэт. У пачатку года для асноўнага складу яна была роўная 12 мільёнам, у другім крузе паднялася да 15. А ў цэлым сярэдняя зарплата па клубу — калі браць ўсіх яго работнікаў — 7 мільёнаў або 700 рублёў. 

— У пачатку сезона «Нёман» заяўляў бюджэт у раёне 1,4 мільёна даляраў. Яго ўдалося рэалізаваць?
— Гэтую лічбу заяўлялі не мы, а вы. А ў нас быў мільён, і ён выкананы.

— Якім будзе забеспячэнне клуба на наступны год?
— Некаторая частка бюджэту ўзгоднена. У астатнім вядзем працу, каб яго папоўніць. У якім аб'ёме гэта атрымаецца зрабіць, даведаемся ў лютым. Але асноўная частка гадавога бюджэту клуба ўжо ёсць — не на паперы, а рэальна.  

— «Нёман» каманда са слаўнымі традыцыямі. Але вы разумееце, што вярнуць іх з мільённым бюджэтам нерэальна?
— Усведамляю. Але паўтаруся, гэта не канчатковая лічба. Я эканаміст, і ведаю: калі даходная частка бюджэту звязана з расходнай, толькі тады і можна ставіць задачу. Але, думаю, яна будзе сур'ёзнай. 

— Пад яе патрэбны і сур'ёзныя кадры.
— Не ўсё вырашаецца грашыма, але без іх ніяк нельга. Выдатна гэта разумеем і хочам зрабіць каманду мацней. «Нёман» падтрымлівае губернатар, я таксама неабыякавы да клубу — вось пабачыце, усё будзе нармальна. З Варсовічам не прывыклі шмат казаць. Калі прыйшлі з Іванам Іосіфавічам ў «Нёман», пра нас казалі: нефутбольныя людзі, меркавання ніякага, а туды ж... Ведаеце, а можа, нам і не трэба шмат ведаць у футболе. Мы павінны стварыць умовы, каб клуб працаваў як структура, а спартсмены атрымлівалі дастойную зарплату. Я ўпэўнены: усё ў нас на сваім месцы — што кіраўнікі, што трэнеры, што гульцы.  

— Бліснуў Савіцкі. Утрымаць яго нерэальна?
— Гэта найлепшы футбаліст «Нёмана» у сезоне, за што я і ўручаў яму прыз. Годна гуляў, добра трэніраваўся, выконваў спартыўны рэжым, забіваў, насіў капітанскую павязку... За Пашу прапаноўваюць вельмі немалыя для «Нёмана» грошы — гэта таксама плюс да фармуе бюджэт. А наогул усе хлопцы малайцы. Хоць мы і занялі апошняе месца — успрымаю яго менавіта так — удзячны ім за працу. Такая ў нас у гэтым годзе быў лёс і задача — не вылецець. Не вылецела — і на тым дзякуй. 

— Не адкрыеце карты, хто прэтэндуе на Савіцкага
— Пакуль не. Гэта наша камерцыйная таямніца: пытанні звязаны з коштам і кліентам. Па-першае, здзелка будзе ўзгоднена з назіральным саветам — як толькі яна здзейснiцца, так адразу ўсё агучым. Аж да таго, колькі заробіць клуб ад продажу гульца. Дарэчы, попыт ёсць не толькі на Савіцкага — і на іншых нашых футбалістаў, няхай не па такой высокай цане.     

— З грашыма ў нашым футболе хапала і бесстаронняга. Што думаеце пра гісторыю з Рындюком — трэнерам не чужы вам «Смаргоні»?
— Вельмі добра ведаю склад яго характару па працы ў «Смаргоні», і не веру, што Мікалай пайшоў на гэта сам. Канкрэтна па Рындюку — ну не веру! Па іншым людзям, магчыма, ёсць пытанні. Ясна, што следства расставіць усе кропкі над «i». Але, упэўнены, што міма галоўных трэнераў такая інфармацыя прайсці не магла. А наогул сорамна, што ў беларускім футболе здарылася столькі гучных скандалаў — і судзейскіх, і з дамоўнымі матчамі.    

— Кажуць, пры вас у Смаргоні з футболам справы ішлі лепей. Як там цяпер?
— Да апошняга часу маім рэгіёнам быў Гродна. А судзіць аб футболе ў Смаргоні і ва ўсёй вобласці буду мець права толькі ў наступным годзе — як старшыня абласной федэрацыі. У астатнім жа ўсё ацэнку дае губернатар.  

— Ці задаволены працай ўсёй структуры «Нёмана»?  
— Так, вельмі. І трэнерскім штабам, і старшынёй. Нам удалося ачысціць «Нёман» ад тых, хто не хацеў яму дапамагаць — у тым ліку ў трэнерскім складзе.

— Прадпрыемствы падтрымліваюць «Нёман» ахвотна? Ці вам часта даводзіцца ўключаць асабістае ўплыў на спонсараў, а тыя ўспрымаюць усё як непазбежнае: мэр гаворыць значыць, трэба​…  
— Свой уплыў уключаю ў тым ліку. Але трэба, каб каманда зайграла — тады яно спатрэбіцца ў значна меншай меры. Успамінаю паядынак з тым жа мінскім «Дынама». Так, саступілі 2:3, аднак якой футбол паказалі! Дырэктару «Азота» або іншага прадпрыемства прыемна прыйсці на такі матч. А потым ён і абанемент купіць, і работнікаў завода зацікавіць. Будзе каманда гуляць — стаўленне спонсараў і да яе, і да футболу ў цэлым будзе здзейснена іншым. Упэўнены ў гэтым.  

— «Азот» вы згадалі асобна.
— Ён асноўны фундатар «Нёмана», але ў наступным годзе з рэкламы ў нас практычна сыдзе. Яму няпроста ў цяперашніх умовах, а бо гэта горадаўтваральнае прадпрыемства. І ў мяне як у кіраўніка горада дзесяць пальцаў баляць аднолькава — за «Азот», за футбол, за ўсіх... Я не маю права нават маральна нагружаць завод, які да таго ж пачаў велізарную мадэрнізацыю, дадатковымі фінансавымі абавязальніцтвамі. У наступным годзе пойдзем крыху іншым шляхам: развіваць гродзенскі футбол і дапамагаць «Нёману» з'явілася жаданне ў іншых прадпрыемстваў

— У Гродна вы рэгулярна на футболе. Прыслухоўваецеся да таго, што кажуць заўзятары?
— Так. Дарэчы, замена галоўнага трэнера ў тым ліку была звязана і з іх меркаваннем.  

— Рухнула ніжэй за плінтус наведвальнасць — праблема і гродзенская. Як вярнуць гледачоў?
— Гуляць нармальна.

— Толькі вынікам і прыгожай гульнёй на трыбуны цяпер не прывабіш.
— Як вы лічыце, чым?

— Цэлым комплексам мер.
— А вы былі ў нас на хакеі? Нават Захараў адзначыў, як заўзеюць ў Гродна. На матч з «Юнацтвам» у Мінск прыехала пяць аўтобусаў. Людзі самі пажадалі — проста папрасілі дапамагчы арганізаваць выезд. Калі ХК «Нёман» змагаецца за першае месца і гуляе добра, то народ адгукаецца на гэта. Ніякім півам, шалікам, піражкамі, бясплатным уваходам або латарэяй аж да розыгрышаў кватэр і аўтамабіляў мы яго не завабім. Толькі гульнёй — і заўзятар пойдзе.  

— Вы часта заходзіце на сваю старонку ў сацсетках​?
— Па меры неабходнасці. Яна дапамагае ў працы: адказваю на пытанні, якія мне наўпрост ставяць людзі — у асноўным жыхары Гродна. Самыя розныя праблемы ўзнікаюць: ад падзелу агародаў ў прыватным сектары да выбоін на асфальце, ацяплення кватэр — і нават працаўладкавання ўнукаў.

— У вас тры сына і ўнук?
— Так. І дзве ўнучкі. 

— Што за месца ваша малая Радзіма — Шлавенцы Воранаўскага раёна?    
— Чатыры кіламетры ад аграгарадка Забалаць. У Гродна з малодшым сынам і жонкай пражываю ў трохпакаёвай кватэры, а на выходных стараюся выбрацца ў родную вёсачку. Побач з домам ёсць невялікі прысядзібны ўчастак. Вось купіў мотаблок — разам з сынам саджаем бульбу, аром... Так і праводзім выхадныя, хоць яны выпадаюць рэдка. Але стараюся адлучацца ў Шлавенцы хоць на пару гадзін.

— Якім вынікам «Нёмана» будзеце задаволены ў будучым годзе?
— Чацвёртым месцам.

— Аднак...
— Я ўжо сказаў: у нас ёсць асноўная частка бюджэту. Але ёсць і шмат часу, каб знайсці столькі ж. Будзем шукаць. А ставіць задачу заняць шостае або дзесятае месца — і марнаваць грошы? У чым розніца і сэнс? Так, нехта скажа, што мы неабгрунтавана замахнуліся на сур'ёзныя рубяжы. Не, усё цалкам сур'ёзна — і апраўдана. Паглядзіце, як у гэтым годзе з «Мінскам» спрацаваў Кандрацьеў. Георгія Пятровіча ведаю даўно: у Смаргоні мы практычна з нічога паднялі каманду — на энтузіязме, у горадзе, які не мае буйных прадпрыемстваў. І былі не на апошніх ролях у вышэйшай лізе, і гулялі добра. Увогуле, ёсць на каго раўняцца. А галоўнае, што пакінулі ў сябе Кавалевіча. Так, для многіх ён нязручны — ужо гаварылі пра гэта. Але, спадзяюся, з яго падыходам і жорсткімі патрабаваннямі ўсё ў нас атрымаецца.